Willem Baijens uit Nieuwaal

Willem Baijens is een zoon van Hendrik Baijens en Jenneke van Lent. Hij wordt geboren op Nieuwaal en zijn ouders vernoemen hem naar Willem Baijens uit Lithoijen (1588 – 1651), een broer van zijn grootvader. Hij groeit op met minstens twee broers: Pieter en Arien. Van Willem heb ik bijna geen gegevens. Uit zijn huwelijk in 1699 kan ik alleen maar afleiden dat hij geboren moet zijn voor 1680.

Op 7 mei 1699 trouwt Willem in de kerk van Gameren met Sara van Haaften, een weduwe afkomstig uit Gameren met een dochter en een zoon die op dat moment respectievelijk 10 en 6 jaar oud zijn (of hadden kunnen zijn). Willem en Sara kennen elkaar al van kinds af aan omdat hun families stukken land aan elkaar verkochten.

Sara is de dochter van Peter Jansen van Haeften. Ze wordt samen met haar vader en haar broers en zussen (Jaxken, Claesken en Lijsken) genoemd in een akte van 8/12/1663 uit de Bank van Zuilichem. Dit betekent dat Sara bij haar huwelijk met Willem Baijens al minstens 36 is, wat mogelijk verklaart waarom het huwelijk tussen Willem en Sara voor zover ik weet kinderloos blijft.

Vermoedelijk leefden Willem en Sara een kalm en bescheiden leven als gemiddelde burgers die probeerden te overleven van de opbrengst van hun eigen grond. Ik heb verder geen sporen gevonden van dit koppel.

Martinus Bajens (1755 – 1793) en Maatje Kerkhove (1752 – 1791)

Martinus Bajens wordt gedoopt op 17/1/1755 in de Nederduits Hervormde kerk van Koudekerke op het Zeeuwse eiland Walcheren. Zijn ouders, Jan Bajens en Susanna Schavouters, wonen vermoedelijk op het dorpsplein waar Jan Bajens schuin tegenover de kerk een smidse heeft. 

Martinus is de eerstgeboren zoon en wordt vernoemd naar zijn grootvader Martinus Baijens, die begin 1700 vanuit de Bommelerwaard arriveert op Noord-Beveland en daar samen met zijn vrouw op Colijnsplaat de Zeeuwse tak van de familie Baijens sticht.

In de loop der jaren koopt de vader van Martinus steeds meer stukken land in de omgeving van Koudekerke. In principe is het bedje van Martinus dus gespreid. Hij leert van zijn vader het smidsvak en als hij 27 is, op 15/11/1782, koopt hij voor 250 ponden de smidse en het huis van zijn ouders, die vanaf dan gaan rentenieren. Al duurt dat voor zijn moeder niet erg lang; drie jaar later eindigt haar leven.

Martinus is dan intussen getrouwd met Maatje Kerkhove, de dochter van Jan Kerkhove en Jacomijntje Kopoolse. Ze is geboren op 28/10/1752 op Meliskerke en ze is dus ruim twee jaar ouder dan Martinus. Hun huwelijk wordt ingezegend op Koudekerke op 15/4/1780; Martinus is dan nog smidsknecht in dienst bij zijn vader.

Het is mogelijk dat Maatje meteen na haar huwelijk intrekt bij haar schoonouders op Koudekerke, maar pas in juni 1781 laat ze zich ook inschrijven als lidmaat van de Nederduitsch Gereformeerde kerk op Koudekerke, met een attestatie van Meliskerke.

Het zou dus ook kunnen dat het koppel eerst ruim een jaar heeft samengewoond op Meliskerke. Je zou dan op Meliskerke de doop van een eerste kind verwachten in dat eerste jaar, maar ik kan alleen kinderen vinden die zijn gedoopt op Koudekerke. Namelijk:   

• 3/2/1782: Susanna, vernoemd naar haar grootmoeder Susanna Schavouters. Susanna Bajens wordt 21 jaar; ze sterft 15/9/1803 op Koudekerke, ongehuwd.
• 24/4/1783: Jan, vernoemd naar zijn beide grootvaders Jan Bajens en Jan Kerkhove. Jan sterft binnen een jaar na zijn geboorte.
• 26/5/1784: Jan, vernoemd naar zijn beide grootvaders Jan Bajens en Jan Kerkhove. Hij trouwt met Adriana de Klerk.
• 14/8/1785: Aarnout, vernoemd naar overgrootvader Aarnout Schavouters. Aarnout trouwt met Catharina Vermeulen.
• 23/10/1787: Jacomijntje, vernoemd naar haar grootmoeder Jacomijntje Copoolse. Ik weet niet wat er van haar is geworden. Wellicht is ze als kind gestorven.
• 17/3/1788: Pieter, vernoemd naar zijn bet overgrootvader Pieter Baijens uit Nieuwaal. Hij trouwt met Jacoba Tramper en wordt de stamvader van de Amerikaanse tak van de familie.
• 12/7/1990: Willem, vernoemd naar zijn overgrootvader Willem Kerkhove. Ik vermoed dat Willem is gestorven als kind.

Nog geen jaar na de geboorte van haar jongste kind, sterft Maatje Kerkhove op 38-jarige leeftijd (5/2/1791). Martinus moet op zoek naar een stiefmoeder voor zijn kinderen. Vijf maanden na de begrafenis van zijn vrouw, trouwt de weduwnaar Martinus Baajens op 8/7/1791 in Vlissingen met Francina Elve, een dochter van Pieter Elve en Neeltje Kolijns.

Francoise Pieterse Elve, zoals ze op Grijpskerke wordt genoemd, is dan al een paar maanden zwanger. Francina is gedoopt op 15/1/1758 op Grijpskerke maar geboren op Poppendamme en dus 33 als ze trouwt.

Martinus en Francina laten de volgende kinderen dopen op Koudekerke:

• 25/2/1792: Andries, vernoemd naar zijn overgrootvader Andries Elve en vermoedelijk gestorven als baby.
• 12/8/1793: Neeltje, vernoemd naar haar grootmoeder Neeltje Kolijns en vermoedelijk gestorven als baby.

Een maand na de geboorte van Neeltje, op 9/9/1793, sterft Martinus Bajens. Hij is op dat moment 38 jaar. Zijn weduwe Francina Elve verkoopt een maand later de smidse en het huis aan haar zwager Hendrik Bruijns, gehuwd met schoonzuster Johanna Bajens, en gaat terug naar haar geboortestreek rond Grijpskerke waar ze een jaar later, op 4/10/1794, overlijdt op 36-jarige leeftijd.

De vier jonge kinderen van Martinus Bajens en Maatje Kerkhove komen onder de hoede van zogenoemde Weesmeesters. Het is in die tijd gebruikelijk dat weeskinderen  worden ondergebracht bij dorpsgenoten in (de omgeving van) Koudekerke. Soms moeten de kinderen meewerken in het bedrijf van hun gastgezin, soms moeten ze het huishouden doen voor bejaarde mensen die zelf niet meer zo mobiel zijn.  

Aarnout wordt later smid, Pieter wordt kleermaker. Jan vestigt zich op Meliskerke waar hij van de erfenis van zijn moeder (die vrij komt als hij 21 is), een huis koopt. Susanna overlijdt als ze 21 jaar is.