Maandelijks archief: januari 2018

Cornelia van Overloop (1882 – 1957) uit Kapelle

Cornelia van Overloop wordt geboren op 2/9/1882 op Kapelle als dochter van Jacoba Baijens en Jan van Overloop. Haar ouders vernoemen haar naar haar grootmoeder Cornelia den Toonder. Ze groeit op in een groot gezin waar sommige broers en zusjes sterven als baby of als kind.

Net als de meeste mensen op Kapelle hebben de ouders van Cornelia het niet breed. Haar vader combineert een eigen bescheiden landbouwbedrijf met een inkomen uit loondienst wanneer het op het land kalmer is. En ook de kinderen moeten vanzelfsprekend meewerken om de kost te verdienen. Voor Cornelia betekent dat thuisblijven en haar moeder helpen bij het huishouden.

Als ze 21 is, raakt ze zwanger en “moet” er getrouwd worden. Een week na haar 22ste verjaardag trouwt Cornelia op Kapelle (op 16/9/1904) met de dan 21-jarige Nicolaas Eversdijk, die evenals zijn vader en schoonvader werkt als veldarbeider. Later zal hij fruitkweker worden. Nicolaas is geboren op 8/11/1882 op Kapelle als zoon van Jan Eversdijk en Geertruid van Boven.

Omdat het koppel dan nog minderjarig is (volgens de wetten uit die tijd) hebben ze allebei toestemming van hun ouders nodig om te kunnen trouwen. Hun ouders zijn allemaal op de huwelijksvoltrekking aanwezig om hun zegen te geven. Cornelia heeft bovendien als huwelijksgetuige de twee broers van haar moeder gevraagd: oom Cornelis Baijens, van beroep schoenmaker,  en oom Pieter Baijens, van beroep postbode.

2392525kap25kap-hnl-mdbza-25-kap-h-001266

Op de afbeelding staan de handtekeningen van de huwelijksakte van Cornelia van Overloop en Nicolaas Eversdijk. Het koppel vestigt zich op Kapelle waar de volgende kinderen worden geboren:

  • 26/1/1905: Geertruida, vernoemd naar haar grootmoeder Geertruida van Boven. Het kindje overlijdt nog dezelfde dag.
  • 27/5/1907: Jacoba, vernoemd naar haar grootmoeder Jacoba Baijens. Ze trouwt 23/5/1930 op Kapelle met Cornelis Lokerse.
  • 4/3/1909: Jan Gerard, vernoemd naar zijn grootouders Jan Eversdijk en Geertruida van Boven. Hij trouwt 16/2/1933 op Kattendijke met Dina Feleus.
  • 2/8/1910: Martinus, vernoemd naar zijn overgrootvader Martinus Baijens. Hij trouwt op 1/5/1940 op Wolphaartsdijk met Francina Johanna Rijnhout.
  • 3/9/1912: Geertruida, vernoemd naar haar grootmoeder Geertruida van Boven. Ze trouwt 1/3/1939 op Kapelle met Jacob Eliza Smit.
  • 25/9/1913: Cornelis, vernoemd naar zijn overgrootmoeder Cornelia den Toonder. Hij trouwt 13/5/1936 op Nisse met Cornelia de Broekert.
  • 11/8/1917: Jacobus, vernoemd naar zijn grootmoeder Jacoba Baijens. Hij trouwt met Pieternella Rottier en overlijdt op 42-jarige leeftijd op 17/3/1960 op Kapelle.
  • 14/10/1919: Nicolaas, vernoemd naar zijn overgrootvader Nicolaas Eversdijk.
  • 11/8/1922: Adriaan, vernoemd naar zijn overgrootmoeder Adriana Lepoeter.

Cornelia van Overloop sterft op 75-jarige leeftijd op Kapelle (26/10/1957). Van haar weduwnaar Nicolaas Eversdijk kan ik tot nu toe geen datum van overlijden vinden.

 

Adriana van Overloop (1880 – 1956) uit Kapelle

Adriana van Overloop is de oudste dochter van Jacoba Baijens en Jan van Overloop. Ze wordt geboren op 25/4/1880 op Kapelle en vernoemd naar haar grootmoeder Adriana Lepoeter. Haar ouders zullen in totaal 9 kinderen krijgen waarvan er 4 sterven als baby of als kind.

De ouders van Adriana zijn van eenvoudige komaf, net als de overgrote meerderheid van hun dorpsgenoten. Haar vader werkt aanvankelijk als arbeider en bouwt aan een toekomst als bescheiden landbouwer. Uiteraard moeten ook de kinderen meehelpen waar ze kunnen.

Adriana gaat aanvankelijk op Wemeldinge werken als dienstbode.

Kort na haar 23ste verjaardag, op 8/5/1903, trouwt Adriana op Kapelle met Hubrecht Eversdijk. Haar bruidegom is van beroep jachtopziener en geboren op 31/7/1878 op Kattendijke als zoon van Jan Eversdijk, van beroep landbouwer, en van Maria Jannetje Krijnsen.

Het koppel vestigt zich op Kapelle waar de volgende kinderen worden geboren:

  • 21/2/1904: Maria Jannetje, vernoemd naar haar grootmoeder Maria Jannetje Krijnsen. Ze trouwt op 3/7/1925 op Kapelle met Dignus Schipper.
  • 30/9/1905: Jan, vernoemd naar zijn grootvader Jan van Overloop. Hij trouwt op 6/2/1936 op Wemeldinge met Jacoba Wilhelmina Heijboer. Hij sterft 9/7/1967 op Kapelle.
  • 13/10/1906: Janna, vernoemd naar haar grootvader Jan Eversdijk. Ze trouwt op 18/6/1931 op Kapelle met Pieter Felius.
  • 24/9/1908: Jacobus, vernoemd naar zijn grootmoeder Jacoba Baijens. Hij trouwt op 14/9/1933 op Baarland met Jacomina Jacoba Govers.
  • 3/7/1911: Cornelis, vernoemd naar (één van) zijn overgrootvaders Cornelis Eversdijk en Cornelis Krijnsen. Hij sterft als baby van twee maanden op 13/9/1911 op Kapelle.
  • 6/8/1912: Jacoba, vernoemd naar haar grootmoeder Jacoba Baijens. Ze trouwt op 6/5/1938 op Kapelle met Pieter Maarten Ganseman.
  • 8/2/1914: Leentje, vernoemd naar haar overgrootmoeder Leentje van der Hart. Ze trouwt op 30/7/1942 op Kapelle met Antoon Josias Minnaar.
  • 13/8/1915: Martinus, vernoemd naar zijn overgrootvader Martinus Baijens. Hij trouwt op 28/1/1938 op Wemeldinge met Leijntje Zuijdwegt.
  • 29/3/1919: Cornelia Sara, vernoemd naar haar overgrootouders Cornelis Eversdijk    en Sara Vereeke. Ze trouwt met Jacobus Jan Sandee.
  • 23/7/1920: Adriana, vernoemd naar haar overgrootmoeder Adriana Lepoeter. Ze trouwt op 30/10/1941 op Kapelle met Jacobus Adriaan Burger.

Hubrecht Eversdijk werkt aanvankelijk jarenlang als jachtopziener. Later wordt hij commissionair. Nog weer later wordt hij fruitkweker.

Op 11/9/1956 sterft Adriana van Overloop, ze is dan 76 jaar. Haar weduwnaar Hubrecht Eversdijk wordt 86 jaar. Hij sterft op 17/4/1965 op Kapelle.

Gerard Baijens (1872 – ?) uit Wolphaartsdijk

Gerard Baijens is de oudste zoon van Pieter Baijens en Pieternella Boom. Hij wordt geboren op 25/8/1872 op Wolphaartsdijk en vernoemd naar zijn grootvader Gerard Boom. Hij wordt verwelkomd door zijn oudere zus Sara en later komen er nog twee zusjes en een broertje.

Als hij vier jaar is, sterft zijn vader. Nog eens een jaar later, een paar weken voor zijn zesde verjaardag, sterft ook zijn moeder en is hij volledig wees. En dan?

Van zijn zusje Johanna en zijn broertje Maarten weet ik dat ze vrij snel onder de hoede komen van de Weesmeesters van Wolphaartsdijk. Ze worden geveild op de jaarlijkse wezenveiling en komen allebei in een ander gezin terecht. Ook zijn oudste en jongste zusjes Sara en Adriana worden uiteindelijk als “bestedeling” geplaatst bij gezinnen op Wolphaartsdijk.

Maar Gerard krijgt in de bevolkingsregisters als enige van zijn gezin niet het stempel “bestedeling”. Ik vermoed dat zijn grootvader Gerard Boom, naar wie Gerard is vernoemd, er voor heeft gezorgd dat Gerard niet op de weesveiling hoeft te gaan staan. In plaats daarvan zoekt grootvader wellicht zelf een gastgezin voor zijn kleinzoon en zorgt hij via financiële tegemoetkomingen dat er effectief goed voor het kind van zijn overleden dochter wordt gezorgd.

Grootvader Gerard Boom had zijn kleinzoon natuurlijk ook in zijn eigen huis kunnen opnemen en grootbrengen. Maar in 1878, wanneer zijn dochter overlijdt, woont hij samen met zijn derde echtgenote en dat is niet de moeder van zijn dochter. Vermoedelijk weigert deze derde echtgenote om voor de kleinkinderen van haar man te zorgen.

Ik vrees dat Gerard Boom, die de kost verdient als boekverkoper, ook niet genoeg geld heeft om al zijn vijf kleinkinderen te kunnen “vrijhouden” uit handen van de Weesmeesters van Wolphaartsdijk. Hij zal hartverscheurende keuzes moeten maken en kiezen voor de kleinzoon die naar hemzelf is vernoemd. Beter één dan geen.

Hoe dan ook, na de dood van zijn ouders komt Gerard terecht bij de 55-jarige Willem Ventevogel en zijn 71-jarige echtgenote Elizabeth Ketelaar. Ze wonen op Oud-Sabbinge, niet ver van de gezinnen waar zijn zusjes en zijn broer zijn ondergebracht. En als Gerard 15 jaar is, sterft zijn 80-jarige pleegmoeder Elizabeth Ketelaar.

Zijn op dat moment 65-jarige pleegvader Willem Ventevogel hertrouwt een half jaar later (23/8/1888) met de op dat moment 67-jarige Geertruid Vermeule. Ongeveer anderhalf jaar later sterft eerst Willem Ventevogel en kort daarop overlijdt ook Geertruid Vermeule.

Opvallend is dat Willem Ventevogel niet sterft in het huis waar hij samen woont met zijn derde vrouw en zijn pleegzoon Gerard Baijens. Vanaf 1/1/1890, het begin van een nieuw bevolkingsregister in Wolphaartsdijk, woont Willem Ventevogel als alleenstaande kostganger bij het gezin van zijn dorpsgenoten Anthonie Caan en Appolonia Lokerse. Bij dit gezin zal hij in de zomer van 1890 ook overlijden.

Gerard Baijens is spoorloos verdwenen uit het nieuwe bevolkingsregister van Wolphaartsdijk. Op 1/1/1890 is hij 17 jaar, een leeftijd waarop veel jonge mannen tegen kost en inwoning en een kleine vergoeding als boereknecht gaan werken bij een boer. Ik heb alleen geen idee waar.

Jantje van Honk (1786 – 1855) uit Gameren

Jantje van Honk wordt geboren op 14/10/1786 op Gameren als jongste dochter van Eva van Honk. Ze is het vijfde kind wat haar moeder ter wereld brengt zonder officiële vader. De oudste drie van deze kinderen zijn wellicht als baby overleden maar van het vierde kind weet ik zeker dat het nog leeft. Zodoende wordt Jantje bij haar geboorte ook verwelkomd door haar vijfjarige (half)zusje Jenneke.

Vermoedelijk groeien Jantje en Jenneke aanvankelijk op in het huis van hun grootvader Arien van Honk en zijn derde vrouw Meerke Vernooij plus alle (stief)(klein)kinderen die nog geen eigen onderdak hebben gevonden.

Als Jantje 7 jaar is, trouwt haar moeder met Wouter van Gameren. Haar moeder is dan 49 jaar, haar stiefvader is even oud. Misschien komt de nieuwe stiefvader ook inwonen in het huis van grootvader en zijn gezin, misschien niet. Alleszins, twee jaar later sterft grootvader Arien van Honk.

Van zowel haar moeder als haar stiefvader kan ik geen overlijden vinden; ze moeten dus gestorven zijn voor 1811 (de invoering van de burgerlijke stand). Hoe dan ook, als ze 23 jaar is raakt Jantje zwanger van Adrianus van Wynen. Op 6/5/1810 trouwen ze in de kerk van Gameren.

Op zijn huwelijksdag in Gameren heeft Adrianus een officieel attest meegekregen van zijn geboortedorp Zuilichem. Daarin wordt verklaard dat hij zeven jaar kan blijven terugvallen op armenzorg uit zijn geboortedorp, mocht dat nodig zijn. In het document wordt hij “Jannis” genoemd.

SAB004000008_0589

Adrianus van Wijnen is geboren op 25/9/1871 in Zuilichem als zoon van Willem van Wynen en Wyntje Brugmans. Jantje en Adrianus vestigen zich op Gameren waar Adrianus werkt als arbeider en waar de volgende kinderen worden geboren:

  • 2/10/1810: Willem, vernoemd naar zijn grootvader Willem van Wynen.
  • 3/2/1815: Evert, vernoemd naar zijn grootmoeder Eva van Honk.
  • 10/7/1819: Arien, vernoemd naar zijn overgrootvader Arien van Honk.
  • 5/8/1823: Simon, vernoemd naar zijn overgrootvader Sijmen Brugmans.
  • 26/12/1826: Jan.

Jantje sterft 4/7/1855 in Gameren, ze is dan 68 jaar. Een paar maanden na haar overlijden trouwt haar jongste zoon Jan met Hendrika van Eck. Vermoedelijk gaan ze inwonen bij de weduwnaar Adrianus van Wijnen, ofwel verhuist Adrianus (later) naar het huis van zijn zoon en schoondochter. Alleszins, wanneer Adrianus van Wijnen op 88-jarige leeftijd sterft in Gameren (op 17/11/1868) doet zijn zoon Jan aangifte van zijn overlijden.