Jan de Wolf wordt naar eigen zeggen – volgens zijn huwelijksaantekeningen – geboren te Lokeren. Volgens een notarisakte uit Goes is hij geboren omstreeks 1549. Die notarisakte wordt opgesteld omdat hij omstreeks 1589 met zijn schip is omgeslagen op ‘ scheng. De Schenge was destijds de toegang tot de haven van Goes. Jan de Wolf is schipper van beroep.
Omstreeks 1572 trouwt hij met Janneke, een dochter van Gillis van Waterschoot. In het boek ”De weerbare mannen in het land van Waes in 1480, 1552 en 1558” komt één Gillis van Waterschoot voor. Hij woont in 1552 in Belsele en is op dat moment tussen de 18 en 70 jaar oud.
Dit hoeft overigens niet per se de vader van Janneke te zijn, het kan even goed zijn (verre) neef zijn. Uit de stamboom van de familie Waterschoot blijkt dat de naam Gillis / Aegidius de meest voorkomende voornaam is. De oudst bekende Egidius Waterschoot is geboren rond 1353 in Kemzeke. Helaas komt Janneke niet voor in deze familiestamboom.
Uit dat zelfde boek ”de weerbare mannen in het land van Waes in 1480, 1552 en 1558” blijkt dat er in Crubeke (Kruibeke) een Joos, Pieter en Gheert de Wolf wonen in 1552. In 1480 woont er, eveneens in Crubeke een Joos de Wulf. Het is de enige vermelding van De Wolf die ik in de hele lijst (inclusief Lokeren) kan vinden.
Jan de Wolff, schipper, koopt 4/11/1596 een huis op de Westzelke te Goes van Come Jan Soutwel. Tegenwoordig heet dit de Westhavendijk met het daaraan grenzende gebied. Hier stonden veel zoutkeeten, maar ook woonhuizen, een kapel en een oliemolen. Hij verkoopt dit huis op de Westzelke op 23/2/1598 terug aan Come Jan Soutwel. Verder heeft hij volgens mij geen huizen in bezit die hij ook zelf heeft gekocht. Later in zijn leven hertrouwt hij wel tweemaal met een vrouw die een huis in Goes bezit, en Jan de Wolf wordt dan automatisch eigenaar van die huizen.
Jan de Wolf en zijn eerste echtgenote Janneke Waterschoot krijgen ten minste de volgende kinderen:
- Maycken, geboren te Lokeren. Ze trouwt met Jan Janssen en op 28/1/1604 trouwt Maijken Jans, van Lokeren, te Goes met Jan Cornelissen, weduwnaar van Breda. Haar tweede echtgenoot staat ook bekend als Jan Cornelissen voerende den Rinck / Jan Cornelissen Rinck / Jan Cornelissen Lange. Hij is schipper van beroep.
Jan Cornelissen, jonkman van Dongen bij Breda, trouwde 12/9/1593 te Goes met Jobken Jacobs, jongedochter van Goes. Huwelijksgetuigen van de bruid zijn Jacob Quirijnsen en Willemijne, vader en moeder van de bruid. NB: Jobken Jacobs is wellicht een halfzus van Grietien Pieters, de eerste vrouw van Joos de Wolf – zie hieronder.
Joos, geboren omstreeks 1675 te Lokeren. Joos Jansen, Jong gezel van Lokeren, trouwt 5 juni 1596 in Goes met Grietien Pieters, jongedochter vander Veren (uit Vere). Huwelijksgetuige van de bruid is Jacob Quirijnsen haar vader (maar in werkelijkheid wellicht haar stiefvader).
Joos Jansen de Wolf hertrouwt op 23/8/1617 te Goes met Helena, dochter van Pieter Busschieter. Joos wordt evenals zijn vader schipper te Goes. Hij overlijdt omstreeks 1648. - Elisabeth. Lysbet Jans, jongedochter van Waesmunster uit landt van Waes, trouwt 27/5/1598 te Goes met Pieter Danielsen, weduwnaar van Rommerswaele. Jan de Wolf en Janneke sijn huysvrouwe, vader en moeder van bruydt, getuigen in het huwelijck. Elisabeth overlijdt begin 1613 te Goes. Haar nagelaten kinderen zijn dan Adriaenken Pieters oudt 13 jaren, Janneken Pietersdr oudt 6,5 jaren ende Lijsbetken Pietersdr oudt 5 jaren (aktedatum 10/12/1613).
- Josijnken. Josijntien Jans, jongedochter van Waesmunster uit landt van Waes, trouwt 23/7/1600 te Goes met Mattheus Yvens, jonggezel van Marykerke in ’t landt van [onleesbaar]. Huwelijksgetuigen zijn vader en moeder van de bruid Jan de Wolf en Janneken. Na het overlijden van Mattheus Pieterse Yvens, hertrouwt Josijnken Jans de Wolf met Cornelis Laureys. Op 22/2/1610 is ook Josijnken overleden en worden voogden toegewezen aan haar nagelaten kinderen Gillis Mattheuss Yvens en Tamar Matheusdr Yvens.
Omstreeks 1604 overlijdt Janneke Gilissen (van) Waterschoot, de moeder van de oudste vier nog levende kinderen van Jan de Wolf. Uit haar nalatenschap (1609) blijkt dat Janneke veel bezittingen heeft in Vlaanderen en de bedoeling is dat die allemaal openbaar worden verkocht en dat de kinderen de helft van de opbrengst krijgen.
Jan de Wolf, weduwnaar van Lokeren, gaat 19/3/1605 te Goes in ondertrouw met Margriete de Brouwer, van Steken (Stekene bij Lokeren), weduwe van Lieven de Corte. Uit dit huwelijk wordt ongeveer 9 maanden later (eind 1605 / begin 1606) dochter Janneken Jans de Wolf geboren. Het meisje leeft nog in 1613 wanneer ze genoemd wordt als erfgename van haar halfzus Maeijken Jans de Wolf.
Margriete de Brouwer wordt in notariële akten aangeduid als Grietken Corte. Haar eerste echtgenoot, Lieven de Corte, was ook schipper in Goes. Ze wonen in de Ganzepoortstraat 24 te Goes. Na het overlijden van haar man koopt zijn weduwe dit huis (op 23/5/1605). Haar tweede echtgenoot Jan de Wolf heeft zelf geen huis in Goes op dat moment, voor zover ik kan ontdekken.
Het leven van Margriete de Brouwer eindigt wanneer haar dochtertje Janneken ongeveer twee jaar oud is. Omdat Jan de Wolf zelf niet voor zijn kind kan zorgen, wordt Janneken uitbesteed aan Jan Cornelissen Rinck en zijn vrouw Maeyken Jans de Wolff, haar halfzus. Op 6/7/1609 verkopen de erfgenamen van de overleden huisvrouw van Jan de Wolff haar huis in de Ganzepoortstraat 24 in Goes.
Jan de Wolf, weduwnaar van Lokeren, gaat vervolgens 16/1/1610 te Goes in ondertrouw met Janneken Adriaens, weduwe van David Jansen. Janneken Adriaans woont in de Sint Jacobsstraat 2 te Goes, in een huis genaamd de Mostaertmeule. Ze kocht dit huis na het overlijden van haar man op 7/9/1609. Het huis wordt vervolgens op 23/12/1613 verkocht door ”eigenaar” Jan de Wolf. Het is de laatste vermelding van Jan de Wolf die ik kan vinden.
Uit een vermelding in een notarisakte blijkt ook dat Jan de Wolf poorter van Goes zou zijn. Ik heb in de lijst van poorters van Goes geen Jan de Wolf kunnen vinden. De enige Jan die ik heb kunnen vinden uit de omgeving van Lokeren is ene Jan Guisson uit ”Land van Waas”, die op 29/1/1589 de poorters eed aflegt. Toevallig of niet is Lieven de Corte uit Stekene een dikke week ervoor (18/1/1589) poorter van Goes geworden.
Hieronder volgen nog teksten van notarisakten in verband met Jan de Wolf en zijn kinderen.
Op heden den Laesten Junio 1609 Compareerde voor my Jacob Boudewijns Wisse etc, ende in de presentie van de getuigen ondergenoemt Joos de Wolff, Jan Cornelisz Rinck getroudt hebbende Mayken Jans de Wolff ende Pieter Daniels, getroudt hebbende Betken de Wolff, alle kinderen van Jan de Wolff daer moeder aff was Janneken Gillis van Waterschoot ende innewonende borgers deser stadt. Dewelcke in alder bester formen ende manieren soo zylieden best naer rechten vermochten, geconstitueert ende machtich gemaect hebben, Constitueren ende maecken machtich mits deWolff haerlieder swager, hem gevende volcomen macht, authoriteyt ende speciael bevel midts desen Omme vuyt haerlieder naeme ende van heuren weghe binnen het Landt van Waes ende alomme daert van noode wesen zal, te compareren voor alle wetten ende gerechten ende aldaer in arreste te nemen alle alzulcke parthien van Landen, rentebrievem als anders als hy geconstitueerde bevinden zal den voornoemden Jan ds Wolff toe te behooren, op de selve goederen te procederen ende heurlieder moederlycke erve ende successie daer aene te verhaelen in conformite van den Testamente by den voornoemden Jan de Wolff ende Janneken Gillis haerlieder vader ende moeder gemaect, van synen ontfanck quitantie te geven ende verlyuden in behoorlycken forme. Ende vooorts meer in rechte ende daer buyten alles te doene vorderen ende procureren dat behooren ende ten noode wesen zal als off zylieden constituanten zelver daer present ende voor oogen zynde zelver souden mogen ofte connen gedaen, alwaert ooc zoo dat de saecke heurlieden constituanten eygene presentie ofte speciaelder macht dan dese behouffde met vordere macht ende authoriteyt om de rechte? cum potestate substituendi, Promittens de rato etc. Behoudelyck dies dat de voorseide geconstitueerden gehouden zal zyn t’allen tyden als versocht wordende van synen ontfanck, handelinghe ende administratie rekeninge, bewys ende reliqua te doene. Alles sonder fraude. Consenteren etc. Aldus gedaen ende gepasseert ten huysse van den voorseiden Jan Cornelisz Rinck ter presentie van Paschier Vermeere ende Geert de Coster stoeldrayers ende innewonende borgers deser stadt als getuigen hier toe versocht ende gebeden. Ende hebben de Comparanten mitsgaders getuigen voorseid de minute onder my notario berustende respectivelycke onderteyckent. Actum ter presentie daghe maende ende jaere als boven.
Op huijden den 3en Augusti 1609 Compareerde voor my J:B:W. openbaer Notaris etc. In de presentie van de getuigen ondergenoemt, Jan de Wolff, als vader ende voocht van Janneken Jans de Wolff, oudt zynde drye jaeren en de halff, ter eenre ende Jan Cornelisz Rinck ter anderen zyden. Welcke Jan de Wolff verclaerde den voorseiden Jan Cornelisz Rinck de voornoemde Janneken Jansdr. aenbesteet, Gelyck den voornoemden Jan Cornelisz Rinck bekende den voorseiden Janneken Jans aengenomen te hebben op de conmditien enmde beloften hier naer geroert. Te weten dat den voorseiden Jan Cornelisz Rinck de voornoemden Janneken Jans dr. sal onderhouden van eten ende drincken, cleeden, reeden, alimenteren, Leeren, doen Leeren Lezen, schryven, handtwerck ende anders daer de selve niet ende bequaem toe wesen zal ende dat alles ter tyt toe de zelve gecomen zal wesen tot haere mondighe jaeren ende dagen ofte haere cost waerdich zal zyn, voor welcke alimentatie, onderhoudinghe en Leveringhe de voorseide Jan de Wolff aenden voornoemden Jan Cornelisz Rinck voor hem zyn erven
ende naecomelingen belooft heeft ende belooft mits desen Jaerlycx te betalen de somme van acht ponden vlaems geduirende tot de mondicheijt vanden voorseiden Janneken Jans ofte to dat zij haren cost waerdich zal wezen als boven. Dies heeft den voorseiden Jan Cornelisz Rinck geconditionneert ende besproken dat oft gebeurde ten overlijden van Maijken Jans zijn huijsvrouwe den voorseiden Janneken Jans noch onmondich waere dat in sulcken gevalle de voochden vanden zelve Janneken Jans gehouden zullen zijn den voorseiden Jan den Rinck zijn erven ende nacomelingen hier van te ontlasten ende de voorseide Janneken Jan aen een ander besteeden. Alle welcke conditien bespreken ende voorwaerden parthien ten wederzijden elc in zijn regard onder verbandt van haere personen ende goederen, roerende, onroerende , presente ende toecomende belooft hebben ende beloven mits desen naer te comen ende
onderhouden, te doen naercomen ende onderhouden ten euwigen daghe. Alles sonder fraude Consenterende hier van etc. gedaen ten huijsse vanden voorseiden Jan Cornelisz Rinck, present Jan Gillisz ende Cornelis Dignemansz borgers deser stadt als getuijgen, etc.. t’besluijt als in andere contracten.
Compareerde Jan de Wolff, ter eenre, Ende Joos Jansz de Wolff, Mitsgaders Jan Cornelisz
Rinck, getrout hebbende Mayken Jans dr, Pieter Danielsz, getrout hebbende Lysbet Jans dr., Ende Cornelis Laureysz, getrout hebbende Josynken Jans dr, alle kinderen van voorseide Jan de Wolff, geprocreert aen Janneken van Waterschoot, ter andere syden. Was questie ende geschil tusschen henlieden te rysen ter cause van voorseide kinderen moederlyck goet, gelegen in Vlaenderen in Diversche plaetsen, Ende omme alle processen te schuwen bekenden nopende dien met den anderen in t’vriendelycke overcomen ende geaccordeert te syne in der formen ende manieren naervolgende, Te weten dat men alle de goederen t’sy waer die gelegen syn, soo Landen, huyssen, rentebrieven als anders, in t’openbaer zal laten vercoopen, welcke gedaen synde sal d’een helft van de penningen daer van geprocedeert by den voorseiden Jan de Wolff als vader ende blyffvene van zyn overleden huysvrouwe der voorseide kinderen moeder ende by den voorseide zyner kinderen halve zuster geprocreert aen Grietken Corte heeft ende heeft gelyck onder hun vyffven dander helft gepaert, gedeelt, genoten ende
geproffitteert worden als naer behooren daermede sylieden goede vrienden gescheyden sullen wesen ende blyuft aen sonderheyt vorders ter cause voorseid tot Laste van haere vader te connen ofte mogen pretendeeren tenm eeuwigen daghe Doch is ten regarde vande voorseide Janneken Jans voorseid by de andere kinderen gecondditionneert ende onderbesproken oft gebeurde dat voorseide Janneken Jansdr. sonder kindt ofte kinderen achter te Laten aflivich werde Als oock ingevallede selve Janneken Jans by den voorseiden Jan de Wolff haerlieder respectyven vader ofte yemant anders by testamente ofte eeniger ander manieren eenighe schoonicheyt meer dan aen henlieden Comparanten gemaect werde dat de voorseide kinderen van Jan de Wolff geprocreert aen Janneken van Waterschoot in sulcken gevalle verclaert
hebben ende verclaren mits desen dat zylieden vuyt crachte van desen sullen vermogen soo vele penningen als de voorseide Janneken Jans dr. vande vercochte goederen voren verhaelt genoten ende geproffiteert heeft vuyt des voorseiden Janneken Jans goederen trecken, genieten ende proffiteren sonder weder seggen van yemande. Alle welcke conditien ende voorwaerden de Comparanten ten wedersyden onder ende wederover belooft hebben ende beloven midts desen elck in syn regard voor haer heuren erven ende nacomelingen te volcomen ende onderhouden, te doen volcomen ende onderhouden ten eeuwigen daghe Onder verbant van haerlieder personen ende goederen, roerende ende onroerende, presente ende toecomende
onder renunchiatie van allen exceptien ende benefitien van rechten desen eenichsints contrarierenden Ende in sonderheyt den rechte seggende dat generale renunchiatie zonder voorgaende speciale is van onwaerde. Alles sonder fraude Consenterende etc. Aldus gedaen ende gepasseert ten huyse van Jan Cornelisz Rinck voorseid, ter presentie van Jan van Loo ende Cornelis Leynsz, schippers ende inwonende borgers deser stadt als getuygen hier toe etc. Ende hebben de Contrahenten mitsgaders getuygen voorseid de minute onder my Notaris berustende respectivelyck onderteyckent, Actum ter presente daghe maend ende Jaere als boven. (= 31/8/1609) My toirconden J. Boud. Wisse Nots publicus.
Compareerde Neelken Henricx dr., geboren “so zy verclaerde” te Halteren in Brabant, wonende te Seraeskercke oud 47 jaar, die verklaarde ter instantie van Jan Cornelisz Rinck, in huwelijk hebbende Mayken de Wolff, eertijds getrouwd geweest zijnde met Jan Jansz, wonende te Goes, “dat Herman Heyndricxsz haer broeder in huwelyck gehadt heeft Adriaenken de dr. van Digne Hanne Geerts, haer vaders naem haer deponente
ontgaen zynde, gewoont hebbende by de mole van Halteren. Verclarende voorts wel te weten dat den voorseiden Jans Jansz, Mayken de Wolffs overleden man, is geweest eenige sone ende erffgenaem van Jan Heyndricxsz mede haer deponentes ende oock des voorseiden Herman Heyndricxsz broeder geweest zynde, geven redenen van wetenschap dat Heyndrick Heyndricxsz geseyt Heynken Hermans en Mayken Jans dr. gezeyt Maie Hermans des voorseiden Herman ende Jan Heyndricxsz mitsgaders haer deponentes vader ende moeder geweest zyn, in haer leven tot Halteren gewoont hebbende, welcken Heyndrick Hermansz verclaerde zy deponente tot Halteren voorseid ende de voorseide Maie Hermans hier binnen desen eylande binnen de prochie van Vlake gestorven ende begraeven te zyne.” Aldus gedaan ten huize van de requirant ter presentie van Jan Ponce Hospes, wonende te Cloetinghe en Jan Pietersz cleermaker, burger te Goes. (9/3/1610).
RAZE 2045, 103, W_6889, 10-12-1613 (contract): compareerde voor mij Jacob Boudewijns Wisse openbaer notaris bij den hove provintiael in Hollant geadmitteert residerende binnen der stadt Goes inde presentie van de getuijgen ondergenoemt Pieter Daniels weduwaer wijlen Betken Jansdr ter eenre Joos de Wolf ende Jan Corneliss lange in huwelijcke hebbende Maijken Jans de Wolf als ooms ende naeste bloetvrinden van moeders sijde van de drie kinderen bij de voors. Betken achtergelaten ende bij de voors. Pieter Daniels geprocreert met namen Adriaenken Pieters oudt 13 jaren, Janneken Pietersdr oudt 6,5 jaren ende Lijsbetken Pietersdr oudt 5 jaren ter andre sijde dewelcke verclaerden met malcandren veraccordeert te wesen nopende de voors. kinderen moederlijck goet te weten dat den voors. weduaer aen voors. vrienden tot proffijtte van de voors. kinderen sal overleveren ende bewijsen gelijc hij dat bij desen de gerechte helft van alle de goederen die de voors. sijne huijsvrouwe met hem gemeene heeft achtergelaten bedragende over de kinderen deel de somme van 58 p 13 s 2 gr ende sijnde de comparanten met de andren verdragen dat de voorn. outste weese ten regarde sij soo verre gebracgt datse haren cost waerdicg is vuijt deselve penningen sal van den hooffde tot de voeten nieu gecleet ende haer ses nieuwe hemden gemaect werden sonder datse meer voor haer moederlijck goet sal mogen pretenderen ende vuijt de resterende penningen die daerboven nocg sullen overschieten sal de voors. joncxte weese proffiteren 12 p vls ende de reste sullen sij deelen half ende half ende comt d’eene van de twee joncxte te sterven salt succederen opt andre ende sijlieden d’selve sijn aennemende bij desen t’onderhouden van eten drincken cleeden reeden schole gaen leeren ende onderwijsen ter tijt ende wijlen sijlieden haren cost waerdicg sullen sijn mits aen de voorn.penningen als d’andre goederen die d’selven nocg souden mogen versterven die d’selve ooms onder haer sullen behouden sonder eenige interest daervan te geven cortende ten regarde van de voors. houdenisse 8 p vls jaerlijcx voor ijder kint. In gevalle de middelen soo verre mogen strecken soo niet sullen te vreden sijn met t’gene datter is voor datse gebrocgt sijn datse haren cost waerdicg sijn sullen de voors. ooms naer haer trecken de clederen die d’selve sullen achterlaten. Docg dit alles onder sulcken reserve dat hij Cornelis Jans Lange nocg de huijsvrouwe van den voors. Joos de Wolf of derselver respective erfgenamen in voors. houdenisse niet langer en sullen gehouden sijn dan geduirende t’leven van den voors. Joos de Wolf ende Maijken Jans de Wolf. Tot voldoeninge ende volcominge van desen contracte verbinden sijlieden haerlieden selven personelijc ende generalijc alle haerlieder goederen. Al sonder fraude consenterende ende versouckende hiervan bij mij notaris gemaect
te werden een ofte meer instrumenten in behoirlijcke forme. Gedaen binnen der stadt Goes ten comptoire van mij notario present Gijsbrecht Jooss ende Govaert Govaerts borgers deser stede die als getuijgen nevens mij notario tot kennisse van desen versocgt sijnde de minutte deser metten comparant mede onderteijckent hebben. Actum ut supra.
RAZE 2044, 48, W_6643, 13-3-1612 (testament): In den name Godts Amen Condt ende
kennelijck zij een ijegelijck bij desen jegenwoordigen openbaeren instrumente hoe dat op heden den 13-3-1612 voor mij Jacob Boudewijns Wisse openbaer notaris bij den hove provintiael in Hollant geadmitteert residerende binnen de stadt Goes ende inde presentie van de getuijgen ondergenoemt persoonlijk gecompareert is Jan Corneliss Lange schipper ende Maeijcken Jansdr sijne huijsvrouwe borgers deser stede beijde cloeck gesont welvarende gaende ende staende daert henlieden beliefde dewelcke overdenckende ende considerende de crancheijt des menschen leven datter niet sekerder en is dan die doot ende niet onsekerder dan de ure ofte stonden derselver hebben vuijt haerlieder eijgen vrije onbedwongen wille wijselijck voordacht beradende ende wel overleijt sonder daertoe van ijemanden gepersuadeert ofte geinduceert te sijne (soo sijlieden seijden) gemaect ende geordonneert maken ende ordonneren haer testament laeste vuijterste wille in formen ende manieren naervolgende. bevelende haerlieden sielen der bermhericgheijt Godts die d’selve geschapen verlost ende geheijlicgt heeft ende haerlieder doode lichamen ten buijc der aerde alvoren doodende casserende ende te niet doende alle voorgaende testamentlijcke dispositien die
sijliedern voor date deser gemaect hebben. Ende comende voorts tot haerlieder voorgenomen dispositie van goederen hebben om merckelijcke redenen henlieden daertoe moverende malcanderen reciproce over ende wederover de lanxtlevende van hen beijden voren vuijt gegeven end egelegateert usumfruct ende het gebruijcken eerst van den huijsse daer sijlieden jegenwoordelijck in wonen staende aen de haven binnen deser stede met de huijse daerachter staende. Item den boomgaert liggende buijten de Oostpoorte groote 2 gemeten 95 roeden ende ten laesten t’beste bedde met sijn toebehooren omme alle t’selve bij den lanxtlevende beseten ende gebruijckt te werden met sulcken recht als den lijftocgtenaer oft lijftocgtenaresse competeert des lancxtlevende des leven lanck gedurende mits alle t’selve in sijn behoorlijcke
reparatie onderhouden. Ende naer de doot van lanxtlevende van henlieden sullen de voorn. huijssen boomgaert ende bedde met sijn toebehooren wederom comende te succederen op der ecgte erfgenamen die daerinne gerecht sullen wesen. Verstaen ooc sijlieden testanten oft gebeurde dat eenige van voors. panden ten overlijden van de eerste van hen beijden belast oft oft daervan noch iet te betalen ware, dat t’selve sal dadelijck naer t’overlijden van de eerste van henlieden vuijtten gemeene boedel moeten gesuijvert ende betaelt worden, ende hij man voorts deponerende in cas sij voor de voorn. huijsvrouwe comt t’overlijden geeft ende legateert aen selve sijne huijsvrouwe in dien gevalle de cleeren soo linnen als wollen ende juwelen tharen lijve hals ende hoofde dienende mits dat sijns comparants naer te nomineren erfgenamen daerjegens sullen proffiteren alle t’gene tot zijnen testants lijve gedient sal hebben ende in alle de resterende goederen die boven t’gene voors. is mitgaders de schulden van den sterfhuijsse (die dadelijc vuijtten gemeene boel sullen moeten gesuijvert
werden) overschieten sullen ende bij hem comparant met deselve sijnen huijsvrouwe
achtergelaten ande deser werlet ontruijmt werdende heeft hij comparant sijne eenige ende absoluijtte erfgenaemen verclaert ende geinsttueert Adriaen Quirijns Corneliss ende Robrecht Jans sijne kinderen geprocreert aen Jobken Jacobsdr mitgaders het kint ofte kinderen bij hem comparant aen voorn. sijne huijsvrouwe nocg te winnen, omme all de goederen bij hem comparant achtergelaten tusschen henlieden gepaert ende gedeelt te werden naer costuijme van den lande. En sij Maeijken Jansdr voorts disponerende in cas sij eerst ende voor den voorn Jan Corneliss haeren man quame te overlijden sonder kint ofte kinderen achter te laten ofte achter latende ende dat deselve quamen te sterven onbedegen (MPS: kinderloos) ende sonder wetticg hoir heeft in die gevalle den selven haeren man gegeven gegonnen ende gemaect alle de resterende goederen geen vuijtgesondert ofte gereserveert die sij stervende met den voorn haren man gemeene achterlaten sal boven ’t voors. prelegaat ende schulden
overschietende oom alle deselve t’sijne profijtte te aenveerden besitten ende gebruijcken ter tijt ende wijsen denselven Jan Corneliss comt te sterven ofte te hertrouwen die sal den voorn Jan Corneliss in cas van hertrouwen ofte desselfs erfgenamen naer sijne afflijvicgheijt gehouden sijn aen haerlieder comparantes erfgenamen hiernaer genoemt vuijt te reijcken ende laten volgen de gerechte helft van alle de goederen die hij Jan Corneliss als dan hebben ofte achterlaten zal, daerinne den voorn. Jan Corneliss bij desen was consenterende blijvende niettemin in cas van hertrouwen in sijn geheel t’voors prelegaat van de huijssen boomgaert ende ’t beste bedde met sijn toebehooren in manieren voren verhaelt. Behoudens dat denselven haeren man gehouden sal sijn gelijc hij beloofft mits desen Maijken Jansdr nagelaten weesen van Jan Jans vet? twelck jegenwoordelijck met henlieden comparanten is
woonende t’onderhouden ende versorgen van alle behoeften tot desselfs opvoedinge noodicg, ter tijt ende wijlen hij Jan Jans comt t’overlijden hertrouwen ofte tot dat selve out bejaert sal sijn, stellende ende instituerende sij vrouwe tot haer erfgenamen haer suster Lijsbeth Jans bij haere afflijvicgheijt deselfs kinderen mitsgaders Gillis
Mattheuss haer susterkint ende de voorn Maijken Jansdr docgter omme alle de voors.
goederen naer de doot ofte ten hertrouwen van de voorn. Jan Corneliss haren in manieren vooren verhaelt aenveert ende onder hun drien? gepaert ende gedeelt te worden hooft ende hooft gelijc naer costume, behoudens dat vuijt het derde part dat aencomen sal het voorn ? sal betaelt werden aen haer comparantes broeder Joos de Wolff ende ane haer comparantes selve suster genaemt Janneken de Wolf elcx de somme van 5 schelingen g vls eens sonder meer ten regarde van de erffenisse henlieden van haer comparante aenbestorven sonder dat sijlieden eenicg wederrecht in haer comparantes achtergelaten goederen mogen pretenderen deselve om? redenen. Hiermede vuijt alle haere testantes achtergelaten goederen excluderende mits desen ende oft gebeurde dat eene van de voors. twee kinderen quame t’overlijden sonder hoit achter te laten begeert sij comparante dat desselfs overledene den overblijvende twee hooftstaken sal aanwassen ende in cas den voors. Gillis Mattheuss ende Maijken Jans allebeijde quame te sterven onbedegen soo substitueert sij comparante in dese selve plaetse hare voorn Lijsbeth Jans bij hare afflijvicgheijt der selven kinderen ende ingevalle sij comparante comt te overlijden ende kint oft kinderen achterlatende soo is haer testantes vuijterste wille dat den selven haren man gehouden sal sijn dadelijck naer haer comparantes overlijden aen selve kint ofte kinderen te bewijsen de helft van alle de goederen die sij comparante met den voorn. haren man achtergelaten sal hebben, begerende dat den selven haren man de selve goederen onder hem sal behouden ter tijt ende wijlen ’t selve kint ofte kinderen bejaert sullen sijn mits ’t selve kint ofte kinderen middelertijt voor de bladinge van dien onderhouden naer behoiren ’t selve kint ofte kinderen nocg ongeboren werde, daerinne haren universele erfgenamen institurende bij desen. begerende ooc sijlieden testateuren dat
ten overlijden van de eerste van henlieden den comparanten sal gedeelt werden aen diversche schamele luijden vier sacken terwe. Alles twelcke voors. is de testateuren ter presentie van getuijgen duijdelijck voorgelesen sijnde, verclaerden andermael t’selve te wesen haerlieder beijden testament laeste ende vuijterste wille. Begerende ende mits desen ordonneren dat ’t selve sal stadt grijpen ende volcomen effect sorteren tsij bij forme van testamenten, codicille, donatie gifte ten opsiene des dootsofte sulcks andre forme alst best na rechten subsisteren macg, niettegenstaende eenicge rechten statuten ordonnantien keuren ofte costuijmen van steden ende lande ter contrarien, nocg ooc niettegenstaende dat alle hoocgheden ende solemniteijten naer rechten
gerequireert hierinne niet volcomelijck onderhouden nocg achtervolcgt en sijn. Al sonder fraude consenterende ende versouckende hiervan bij mij notario gemaect te werden een ofte meerdere instrumenten in behoorlijcken forme. Gedaen binnen de der stadt Goes ten huijsse van de comparanten present Andries Hartsinck ende Herman Hubrechts backer borgers deser stede die als getuijgen nevens mij notario tot kennisse van desen versocgt sijnde de minutte deser met comparanten mede onderteijckent
hebben. Actum ut supra.
RAZE 2044, 112, W_6707, 15-8-1612 (attestatie): compareerde voor mij Jacob Boudewijns Wisse openbaer notaris bij den hove provintiael in Hollant geadmitteert residerende binnen der stadt Goes ende inde presentie van getuijgen ondergenoemt Lijsbeth Gillis weduwe wijlen Gillis Goethals out 53 jaren ende Geeraert Goethals (MPS: Geert Gilliss Goethals) des voors. Gillis sone oudt ontrent 21 jaren dewelcke hebben ter instantie ende versoucke van Maeijcken de Wolff huijsvrouwe van Jan Corneliss Lange op haerlieder manne ende vrouwe waerheijt in plaetse van eede verclaert ende geattesteert voor de gerechte waerheijt mits desen ende eerst den voors. Geert Goethals hem nocg seer wel indacgticg wesen dat nu geleden tusschen tien ende elf jaren den voorn Jan Corneliss Lange sijne huijsvrouwe doen was genaemt Jobken Jacobs ende sijn knecgt genoemt Harreman met het schip waren gevaren tot cathouc om aldaer voor den Gillis Goethals eenige quantiteijt gerste te laden al waer den voorn Gillis Goethals als Lijsbeth Gillisdr sijn huijsvrouwe ende den deposant in desen met den voors. schipper ende sijn huijsvrouwe tot Cats voors. ten huijsse van Daniel de ? alias Swarte zamen zaten ende aten ten laeste? de voors. Jobken van de tafel gegaen sijnde ende hij deposant int schip comende heeft int vooronder gesien de voors. Jobken liggende met haer benen bloot ende wijt open ende Harreman de knecgt van’t schip boven op haer met sijnen broec af, hij deposant dat siende ende verslagen sijnde is in haeste naer binnen gelopen daer sijn vader moeder ende den voors. Jan Corneliss Lange nocg aen tafel saten ende verhaelde henlieden aldaer t’gene hij int schip gesien hadde, gelijc ooc de voorn Elisabeth verclaerde hem t’selven al daer hooren verhalen te hebben. Eijndigende hiermede haerlieder depositie met presentatie van t’selve t’allen tijde met eede te bevestigen.
Al sonder fraude consenterende ende versouckende hiervan bij mij notario gemaect te werden een ofte meer instrumenten in behoorlijcke forme. (pag 112v) Gedaen binnen der stadt ten huijsse van Jan Corneliss voors. present Herman Jans arbeijder
Hubrecht Arents borgers deser stede die als getuijgen nevens mij notario tot kennisse van desen versocgt sijnde de minutte deser mette comparante mede onderteijckent hebben. Actum ut supra.
RAZE 2044, 113, W_6708, 21-8-1612 (attestatie): compareerde voor mij Jacob Boudewijns Wisse openbaer notaris bij den hove provintiael in Hollant geadmitteert residerende binnen der stadt Goes ende inde presentie van getuijgen ondergenoemt Anthonij Mattheuss Brune out 69 jaren ende Pieter Daniels oudt 32 jaren borgers deser stede dewelcke hebben hebben ter instantie ende requisitie van Jan Corneliss Lange ende Maeijcken de Wolff sijne huijsvrouwe op haerlieder manne waerheijt in plaetse van eede verclaert ende geattesteert voor de gerchte waerheijt mits desen ende eerst den voors. Anthonij hoe dat hij nu eenigen tijt geleden sijnde gehoort heeft gaende lancx de kaije voorbij de deure van de requiranten dat het meisken wonende ten huijsse van Jacob Quirijns schipper die aldaer snoens daecgs ontrent den elf uren
stont ende riep? Hans Verhagens hoere Hans verhagens hoere, den deposant dat hoorende ende in huijs niemant siende de deuren openslaende seijde hij jegens haer gij vuijlken als gij sijt wat staet gij hier en roept voor de luijden deure die u een schop voor u gat gave soude u recht doen ofte in diergelijcke woorden. Ende den voors. Pieter Daniels verclaert mede waracgticg te wesen dat hij deposant nu geleden ontrent een maent sijnde ten huijse van Joos de Wolf bij Willemijne de huijsvrouwe van Jacob Quirijns ende Grietken Jacobs (MPS: Margharetha Jacobsdr) huijsvrouwe van Joos de Wolf henlieden radende dat sijlieden mede requiranten int minnelijcken souden accorderen, seijden beijden tot diverschen reijsen wij met die Hans Verhagens hoere accorderen ende t’selve diversche reijsen verhalende seijde den deposant gij secgt dat sij een hoere is ende sout tselve niet goet doen connen antwoordende sijlieden sout men dat niet goet connen doen elc ende een weet dat wel seijde den deposant tis licht geseit men seijde wel dat gij met Jan Petit ooc sulcke dingen dedet int verckenskot ende wast daerom waer want ic en geloof het niet met meer andre woorden streckende tot persuasie van accoort Jae verclaert voorts hij deposant dat de voors. Willemijne ende Grietken wel over 4, 6, 8 ende 10 jaren t’sijne aenhooren ende presentie hebben gesecgt dat de voorn Maeijcken de Wolf Hans Verhagens hoere geweest hadde.
Eijndigende hiermede haerlieder depositie met presentatie van ’t selve t’allen tijden met eede te bevestigen. Al sonder fraude consenterende ende versouckende hiervan bij mij notario gemaect te werden een ofte meer instrumenten in behoorlijcke forme. Gedaen binnen der stadt ten huijsse van de requiranten present Hubrecht Arents schipper ende
Adriaen Hartsinck borgers deser stede die als getuijgen nevens mij notario tot kennisse van desen versocgt sijnde de minutte deser mette comparante mede onderteijckent hebben. Actum ut supra.
RAZE 2044, 160v, W_6756, 15-12-1612 (MPS: datum eerder dan de voorgaande acte)
(attestatie): compareerde voor mij Jacob Boudewijns Wisse openbaer notaris bij den hove provintiael in Hollant geadmitteert residerende binnen der stadt Goes ende inde presentie van getuijgen ondergenoemt Adriaen Corneliss wonacgticg in Drijwegen oudt
26 jaren ofte daerontrent den welcken heeft ter instantie ende requisitie van Maeijcken de Wolf huisvrouwe van Jan Cornelis Lange schipper op sijne manne waerheit in plaetse van eede verclaert ende geattesteert voor de gerechte waerheit mits desen waracgticg te wesen dat hij deposant op 7-11 lestleden tot Cats ten huijsse van daniel dalet alias Swartge een canne biers drinckende aldaer mede in huis gecomen is de requirante met haren man om seker gerste bij henlieden van den voorn Daniel gecocgt t’ontfangen gelijc sijlieden tenselven dage de nombre van 40 sacken gerste ingenomen ende ontfangen hebben s’anderdaecgs ontrent den acht uren seijde de requirante jegens Esther des voors. Daniels huisvrouwe geve ende laet ons rekenne ic hebbe de gerste gecocgt op afcortinge van mijn penningen die ic van u? hebben moet (pag 161) seijde de voorn Esther t’is wel waer ? maer ick moet nu wat gelt hebben om wijn op te doen ic sal u de helft laten corten ende d’ander helft sal ic u betalen van mijn mee, waerover de rquirante haren man ende de voors. Esther harde ende vele woorden jegens
malcanderen cregen ende seijde onder andere de voorn. Esther jegens den voorn jan Corneliss Lange gij horensdrager?! als gij sijt ende meer andre scandaleuse woorden, antwoorde de requirante op wie seg dij dat secgt gijt van mij ic en treckt mij niet aen ende secgt gijt op mijn voorsate dat en roert u niet, verclaert voorts den deponent dat hij de requirante nocg ooc haren man noijt woordt heeft hooren seggen streckende tot nadeele ofte [prejuditie van Jacob Quirijns ofte jemant van sijn geslacgt jae dat meer is ende geeft se deselve noijt hooren noemen, secgtvoorts dat corts daernaer bij hen in Drijwegen ten huijsse van Thomas Laureijss gecomen is Jacob de sone van Jacob Quirijns die jegens den deponent seijde dat hij dijssendacgs soude ten Goes comen bij Esther de huijsvrouwe van de voors. waert sijs al u een daggelt geven ende u costen betalen, seijde den voors. jacob ooc in presentie van den deponent ende den voors. Thomas dat de requirante de voorn Esther 10 p vls te veel aengerekent hadde. Gevende voor redenen van wetenschap altijt bij ende present geweest te sijne daer de voors. woorden gebeurden. Eijndigende hiermede zijne depositie met presentatie van t’selve t’allen tijde des versocgt sijnde met eede te bevestigen. Al sonder fraude consenterende ende versouckende hiervan bij mij notario gemaect te werden een ofte meer
instrumenten in behoorlijcke forme. Gedaen binnen de stadt Goes ten huijsse van de requiranten present Adriaen beenhouwer ende Herman Hubrechts arbeijder borgers deser stede die als getuijgen nevens mij (pag 161v) notario tot kennisse van desen versocgt sijnde de minutte deser mette comparante mede onderteijckent hebben. Actum ut supra.
(Type acte:) protest
Is gecompareerd Hieronimus Grieuwardt, poorter van Goes, verhaelende naerdijen die weduwe ende erfgenamen van Pieter Cornelisz , brouwers in de Aecker binnen Delft verworfen hadden den ij oct. laestleden condempnatie tsijnen laste tot 51 ₤1 sch. 8 gr. over reste van meerdere sommen verleden in een paijbrief van geleverde bieren, te betalen in twee halve iaeren naestvolghende, midts dat hij comparant borghe zoude stellen binnen drije weken, dat hij comparant daerom aen voorseide weduwe ende erfgenamen hadde gescreven Naedemael hij eertijdts voor die betaelinge van de geheele som eertijdt gehypotheceert hadde zijn woonhuijs …. (geen details
gegeven). De weduwe heeft middels Joos de Wolff schipper te Goes laten weten dat zij tevreden was met dit voorstel. Ondanks dat waren zij door de deurwaarder Cornelis Marinusz van der Plaet gesommeerd om prompt te betalen etc. Aldus in ’t Schippershuijs ter presentie van Carel de Graeve, weerdt aldaer en Adriaen Cornelisz Manee, poorters van Goes.(1/12/1602).
(Type acte:) procuratie om renthen te transporteeren
Is gecompareerd Martin Melsz, geboren te Goes, nu wonende binnen Vlissinghen ende heeft machtigh gemaeckt Steven Bernards om te compareren voor schepenen ende alomme etc. om te transporteren aen Hubrecht Jansz stadtbode twee renthe briefven gecomen van wijlen zijn vader Mels Mertsz, den eenen tot 12 sch. 6 gr. erfelijke losrenthe en d’andere die helft van 2 ₤ 10. sch. gr. vls jaerlicx, verleden bij schepenen alhier bij W. Jacobs Goeree gehypotheceert op zijn jonghen boomgaert bij de weel. Aldus ter presentie van Jacob Blauduve ende Jan de Wolf, poorters van Goes. 14/1/1604.
Verklaring op verzoek van Jan de Wolf over afschepen zekere olie (23/10/1605)
(Type acte:) attestatie.
Zijn gecompareerd Pieter Noudsz wonende op Jacob Booms landtstede ende Adriaen Willemsz Versluijs, wonende te Goes, oudt ontrent 31 ende 29 jaeren, ende hebben verclaert ten versoecke van Jan de Wolf als getrout met Lievins de Corte weduwe, medepoorter alhier, warachtigh te zijne dat geleden 2 jaeren ontrent baefsmisse, zijluiden beide staende op de caije ontrent daer nu Jan den Ringh woont. Gesien hebben dat voornoemden wijlen Lievins de Corte afscheepte zeeckere olije. Ende onder andere dat ‘d Aerbeijders die de zelve int schip deden, Een pijpe zulcx lieten stooten tusschen tschips boordt dat t’middelste stuck vanden bodem vuijt spranck. Ghevende reden van hun verclaeren. Alzoo hij Pieter voorseid die voornoemde olijpijpe aldaer
gebracht hadde. Ende hij Adriaen aldaer staende, Dat den voornoemden Lievin jeghens hem zeijde, Ist niet te deeren dat mijn olie aldaer gequist wordt. Daerop hij comparant verclaert dat hij zeijde Daer es ontrent een derdendeel gestort. Dan Lievin zeijde Al veel meer. Doch Pieter voorseid verclaert dat die voormelde pijpe groot was ontrent drije aemen ende vijf stoopen. Aldus, ter presentie van Pieter Adams ende Jacob Bastiaenss, beijde aerbeijders en poorters van Goes.
Voorouders en verre familieleden 