Jan Baijens (1723 – 1800) en Susanna Schavouters (1725 – 1784)

Jan Baijens is één van de drie zonen van Martinus Baijens en Jerina Valckeniers. Hij groeit op in Colijnsplaat op het eiland Noord-Beveland, waar hij op 22/12/1723 wordt gedoopt in de Nederduits Hervormde kerk. Het gezin telt drie zonen waarvan minimaal de jongste twee zonen naar het eiland Walcheren vertrekken. Wat er met de oudste zoon Hendrik is gebeurd, weet ik niet zeker. Het zou kunnen dat ook broer Hendrik naar Middelburg is verhuisd.

Jan Baijens trekt in elk geval naar Koudekerke waar hij samen met zijn vrouw Susanna Schavouters een omvangrijk gezin sticht. Jan wordt smidsbaas en verwerft veel land op en rond Koudekerke. Het zou kunnen dat het geld daarvoor deels afkomstig is van zijn vrouw. Susanna komt van Oost-Souburg, waar ze op 16 december 1725 is gedoopt als dochter van Aarnout Schevouters en Katharina Duyvekot.

De kinderen van Jan en Susanna, allemaal gedoopt op Koudekerke:

• 18/2/1753: Jerina, vernoemd naar haar grootmoeder Jerina Valkenier die voor de gelegenheid vanuit Colijnsplaat naar Koudekerke is gereisd om doopgetuige te kunnen zijn. De andere doopgetuige is Jacob Aarnoutze Schavouters, oom langs moederskant. Jerina wordt hooguit tien jaar oud.
• 4/1/1754: Katharina, vernoemd naar haar grootmoeder Kaatje Duijvekot. Doopgetuigen zijn Pieter Baijens uit Middelburg en Janna Schavouters, respectievelijk oom en tante langs vaders- en moederskant. Katharina sterft als baby.
• 17/1/1755: Marthynus, vernoemd naar zijn grootvader Martinus Baijens. Doopgetuigen zijn Janna Valkenier, schoonzuster van de inmiddels overleden grootvader Martinus Baijens die speciaal voor de doop uit Colijnsplaat is overgekomen, en Jacob Aarnoutze Schavouters, oom langs moederskant.
• 23/12/1755/ Katharina, vernoemd naar haar grootmoeder Kaatje Duijvekot. Doopgetuigen zijn Pieter Baijens uit Middelburg – oom langs vaderskant – en Janna Schavouters, tante langs moederskant.
• 6/6/1757: Aarnout, vernoemd naar zijn grootvader Aarnout Schavouters. Doopgetuige is Prijntje Schavouters, tante langs moederskant. Aarnout sterft als baby.
• 24/7/1758: Prijntje, vernoemd naar haar tante Prijntje Schavouters die ook als doopgetuige optreedt. Prijntje Baijens sterft 29/8/1775 te Koudekerke, ze werd juist 17 jaar oud.
• 12/9/1759: Aarnout, vernoemd naar zijn grootvader Aarnout Schavouters. Aarnout Baijens zal nooit trouwen en sterft op 33-jarige leeftijd op 2/2/1793 te Koudekerke.
• 12/9/1664: Jerina, vernoemd naar haar grootmoeder Jerina Valkeniers. Doopgetuigen zijn Pieter Baijens (oom langs vaderskant) en zijn tweede echtgenote Janna Befort. Jerina Baijens wordt tien jaar later op 29/3/1775 begraven te Koudekerke.
• 16/9/1669: Johanna.
• 5/1/1771: Pieternella. Van Pieternella heb ik tot nu toe geen overlijden of huwelijk gevonden. Ik heb geen idee wat er van haar is geworden.

Jan Baijens is smidsbaas en zeer waarschijnlijk woont hij met zijn gezin op het dorpsplein van Koudekerke, vlak bij de kerk. Daar staat tot op de dag van vandaag nog een oude smidse die momenteel in gebruik is als restaurant, en die aan de binnenkant nog grotendeels is gebleven zoals het oorspronkelijk was met de open haard, de kolenkelder en het afdak aan de straatkant.

Naast de smidse zelf, staat het bijbehorende woonhuis wat later door zoon Martinus en zijn gezin wordt bewoond, en vervolgens door dochter Johanna en haar man.

Dit is de smidse zoals hij er vandaag uit ziet. Uiterst rechts is nog de voordeur te zien van het aanpalende woonhuis; de gevel met de groene deuren aan de linker kant was oorspronkelijk het werkhuis van de wagenmaker. In het huidige restaurant staat een oude foto van de situatie van decennia geleden. Namelijk:

Uiteraard is het ook mogelijk dat het pand op de foto’s dateert van na 1800 en dat Jan Baijens in een bouwval heeft gewoond die na zijn dood is gesloopt. Feit is alleszins dat tot begin 1800 alle lijken in Koudekerke rond de kerk worden begraven. Dit betekent dat Jan en zijn vrouw Susanna elke dag kijken op de laatste rustplaatsen van hun vele overleden kinderen.

Susanna Schavouters wordt 58 jaar oud en overlijdt 10 maart 1784 in Koudekerke, waar ze wordt begraven bij de kerk. Jan Baijens overlijdt 1 februari 1800, eveneens in Koudekerke, op 76-jarige leeftijd. De laatste twee decennia van zijn leven is hij rentenier, dankzij het feit dat hij tijdens zijn leven diverse stukken land heeft opgekocht, die hij dan vervolgens verpacht.

Een lijst van zijn bezittingen:
– Op 11/11/1763 koopt hij voor 198 pond een weiland bij Aagtekerke.
– Op 3/1/1766 koopt hij zaailand bij Koudekerke voor 18 pond. Hij verkoopt het 28/2/1777 voor 25 ponden.
– Op 8/4/1766 verkoopt hij voor 289 pond land bij Ritthem (Nieuwwerve). Mogelijk was dit land feitelijk via een erfenis in bezit gekomen van zijn vrouw Susanna Schavouters.
– Op 16/10/1766 koopt hij voor 256 ponden land bij Hoogelande. Dit wordt later verkocht.
– Op 14/5/1767 koopt hij nogmaals land bij Hoogelande, dit keer voor 42 pond. Ook dit land verkoopt hij later.
– Op 26/5/1769 koopt hij land bij Koudekerke voor 43 ponden.
– Op 10/7/1770 koopt hij voor 114 pond een weiland bij Koudekerke. Hij verkoopt het 18/3/1774 voor 58 ponden.
– Op 17/6/1774 koopt hij haaimanland bij Koudekerke voor 102 ponden.
– Op 10/6/1775 koopt hij voor 66 ponden land bij Koudekerke.
– Op 20/1/1784 koopt hij land bij Biggekerke voor 56 pond.
– In mei 1785 koopt hij een weiland bij Aagtekerke voor 60 pond.

In maart 1774 zit hij blijkbaar in acute geldnood. Op 16/3/1774 verkoopt hij twee stukken land op Hoogelande, het ene voor 149 ponden, het andere voor 92 ponden. Twee dagen later (18/3/1774) verkoopt hij ook een weiland bij Koudekerke voor 58 ponden.