Jenneke Baijens (ong. 1600 – ong. 1660) uit Lithoijen.

Jenneke Baijens is een dochter van Hanrick Baijens. Ze wordt omstreeks 1600 geboren op de hofstede van haar vader op “Lueth” langs de Maasdijk. Tegenwoordig noemen we dit de Luttervelden bij Lithoijen. Jenneke en haar familie wonen pal tegen de grens met Gelre. In dit gebied woedt op dat moment een hevige godsdienstoorlog.

Jenneke woont aan de Brabantse kant van de grens, die op dat moment in handen is van de Spaanse kroon en waar de Rooms-Katholieke godsdienst de norm is. Ze groeit op met ten minste drie broers (Willem, Baltus en Peter) die later alle drie schepen van Lithoijen zijn. Dit betekent dat Jenneke en haar familie behoren tot de elite van het dorp. Ze bezitten veel grond en ze kunnen lezen en schrijven.

Jenneke trouwt met Goijart, een zoon van Aert Willems van Lent. Haar broer Willem zal later trouwen met een dochter (Peterke) van Aert Willems van Lent. Vermoedelijk waren dit gearrangeerde huwelijken die door de ouders van beide partijen waren overeengekomen om de bezittingen en dus de macht van beide families te kunnen consolideren.

In een koopakte uit Lith van 21/2/1639 wordt een deel van de bezittingen verkocht van schoonvader Aert Willems van Lenth, die intussen is overleden. Uit de akte blijkt dat Jenneke’s schoonvader 4 kinderen heeft die van hem erven. Namelijk:

  • zoon Goijart of Guert, vernoemd naar zijn overgrootvader Gerit van Lenth en de man van Jenneke Baijens.
  • dochter Reindien, vernoemd naar haar grootmoeder Reijntken Smits en gehuwd met Dirick Hanrick Hoorens, secretaris van Lithoijen.
  • dochter Peterken, tweede vrouw van Willem Baijens, de broer van Jenneke Baijens.
  • dochter Willemken, vernoemd naar haar grootvader Willem Gerrits van Lenth. Willemken was eerst gehuwd met Ieuwen Beecken en ten tijde van de koopakte (1639) is ze gehuwd met Aert Diricxss Clinge.

De echtgenoot van Jenneke Baijens, Goijart of Guert, wordt in een akte van 30/7/1642 nog genoemd als voogd van weeskinderen. Een jaar later, in een akte van 1/8/1643, is er spraken van “de erffgenamen van Goijart Aert Willems”.

Ik heb tot nu toe geen testament kunnen vinden van Jenneke en Goijart. Ik weet zodoende weinig over hun bezittingen en ik weet ook niet hoeveel kinderen ze hadden en wat de namen zijn van deze kinderen. Uit de aanduiding “de erffgenamen” kan ik alleen maar afleiden dat er kinderen geweest moeten zijn.

Ongeveer zeven jaar na het overlijden van haar eerste man, hertrouwt Jenneke Baijens met Gijsbert Walravens. Het huwelijk wordt voltrokken op 18/8/1649 “bij Augustijn, pastoor in Littoijen”. Gijsbert Walravens is schepen in Lithoijen, net als de broers van Jenneke. Het is dus andermaal een gearrangeerd huwelijk.

Gijsbert woont ook op “Lueth”. Hij heeft veel stukken land die grenzen aan de eigendommen van “de erffgenamen Guert Aert Willems”. Het is voor hem dus een logische stap om als echtgenoot van de moeder van deze “erffgenamen” zeggenschap te krijgen over wat er gebeurt met deze bezittingen.

Voor Gijsbert is het zijn derde of vierde huwelijk. Zijn eerste vrouw is vermoedelijk Cathelijn /Lijntken, dochter van Hanrick Jan Bieckens. Vervolgens is hij omstreeks 1639 gehuwd met Dirsken, dochter van Willem Hermens van Berchen. Uit een akte van 11/7/1645 blijkt dat hij in deze periode man is van “Perken, naergelaten weduwe wijlen Gerit Sijmens”.

Ook van Jenneke en Gijsbert heb ik geen testament kunnen vinden. Op basis van al deze gegevens is het erg lastig om vast te stellen wanneer Jenneke Baijens is geboren. Het feit dat ik na de dood van haar eerste man nergens iets lees over voogden voor eventueel minderjarige kinderen, zou kunnen betekenen dat de kinderen omstreeks 1642/1643 al (bijna) volwassen waren.

Dit zou er op kunnen wijzen dat Jenneke omstreeks 1600 is geboren. Bij haar tweede huwelijk was ze dan ongeveer 49 jaar, wat het aannemelijk maakt dat er uit dit huwelijk geen kinderen meer zijn geboren.

Ik heb ook een aantal koopaktes gevonden uit Lithoijen waar telkens dezelfde groep broers en zusters wordt genoemd. Het gaat om Jan Goijart Aertssen, Hermen Guert Aertssen, Cornelis Gijsbert Aertssen en hun zuster Emken, gehuwd met Wemmer Peeters.

Dit zouden eventueel de kinderen kunnen zijn van Jenneke Baijens en haar eerste echtgenoot Goijart Aert Willems van Lenth. Maar ik twijfel omdat de voornamen van de kinderen vooralsnog geen overeenkomst hebben met de mensen van wie ze zouden moeten afstammen. Er is geen Aert en geen Hanrick.

Tenslotte heb ik in een akte van 23/2/1669 van Lithoijen een “Jenneken Geurt Aert Willemss” gevonden. Ze is getrouwd met Dirck Aert Jan Otten. Dit zou eventueel een dochter kunnen zijn van Jenneke Baijens en Goijart Aert Willems van Lenth. Het zou ook Jenneke Baijens zelf kunnen zijn. In dat geval moeten we de naam lezen als “Jenneken, weduwe van Geurt Aert Willemss”.

Plaats een reactie