Gerrit Bartholomeus Reus (1839 – 1899) uit Dordrecht.

Gerrit Bartholomeus Reus is een achterkleinzoon van Judik Baijens. Hij wordt geboren op 15/5/1839 in Dordrecht als zoon van Judik Langeweg en Maarten Reus. Zijn ouders vernoemen hem naar zijn grootvader Gerrit Bartholomeus Langeweg. Zijn vader werkt als scheepsmaker in Dordrecht maar lijkt niet erg veel geld te verdienen.

Hij groeit op met een oudere zuster Ida en een iets oudere broer Martinus Gerrit. Na hem worden er nog vier kinderen geboren die allemaal heel jong sterven en/of dood worden geboren. Zijn ouders krijgen in totaal 11 kinderen waarvan er 3 volwassen worden. Een hoge kindersterfte in een gezin is vaak een teken van veel armoede.

Als Gerrit Bartholomeus 22 jaar is, wordt zijn vader opgenomen in het armenhuis, waar hij dertien maanden later overlijdt. Zijn moeder wordt ambtshalve ingeschreven bij een ouder echtpaar waarvan de vrouw ziek is en de man werkt als vleeshouwersknecht. Ook Gerrit wordt bij dit echtpaar ingeschreven maar heeft volgens het bevolkingsregister geen beroep. Zijn ouders leven dan dus feitelijk gescheiden van elkaar.

Twee jaar later (her)trouwt zijn moeder met de man bij wie ze ambtshalve staat ingeschreven, die dan intussen weduwnaar is. Gerrit blijft nog ruim drie jaar bij zijn moeder en stiefvader ingeschreven staan tot hij op 27-jarige leeftijd verhuist naar ’s Gravendeel. Daar vindt hij werk als koornmolenaar.

En hij vindt er een echtgenote. Het is Maaike van Pelt, de dan bijna 21-jarige dochter van Ary van Pelt en Pieternella de Heer. Ze is geboren op 16/11/1846 in Groote Lindt. Ze werkt als dienstbode in Dubbeldam, waar op 14/11/1867 ook hun huwelijk wordt gesloten.

Hun kinderen, geboren in Overschie:

  • 15/5/1870: Judith, vernoemd naar haar grootmoeder Judith Langeweg en geboren op de 31ste verjaardag van jaar vader. Ze overlijdt op 16-jarige leeftijd op 11/11/1885 in Dordrecht.
  • 14/9/1871: Pieternella, vernoemd naar haar grootmoeder Pieternella de Heer. Ze trouwt op 24/5/1893 in Dordrecht met Louis Johannes de Lange en overlijdt 6/1/1952 in Dordrecht op 80-jarige leeftijd.
  • 11/1/1873: Jansje. Ze overlijdt 27/5/1873 in Overschie; ze is dan amper 5 maanden.
  • 27/5/1874: Maaike, vernoemd naar haar overgrootmoeder Maaike van der Spijker.  Ze wordt 11 maanden en overlijdt op 11/5/1875 in Overschie.

Vervolgens verhuist het gezin naar Dordrecht waar Gerrit Bartholomeus eveneens werkt als koornmolenaar en waar de volgende kinderen worden geboren:

  • 8/4/1876: Maarten, vernoemd naar zijn grootvader Maarten Reus. Hij wordt als 12-jarige op 4/10/1888 naar de strafgevangenis in ’s Hertogenbosch gestuurd waar hij moet werken als cigarenmaker. Anderhalf jaar later, op 14/3/1890, sterft hij in de gevangenis; hij is dan bijna 14 jaar.
  • 3/5/1878: Aartje, vernoemd naar haar grootvader Ary van Pelt. De kleine Aartje wordt 3 dagen oud en sterft 6/5/1878 in Dordrecht.
  • 25/7/1879: Arie, vernoemd naar zijn grootvader Ary van Pelt. Hij overlijdt op 12/1/1901 in Dordrecht; hij is dan 21 jaar en ongehuwd.
  • 4/12/1880: Gerrit Bartholomeus, vernoemd naar zijn overgrootvader Gerrit Bartholomeus Langeweg. Gerrit junior wordt 5 maanden en overlijdt op 7/5/1881 in Dordrecht.
  • 24/1/1882: een doodgeboren kindje.
  • 27/1/1883: een doodgeboren kindje.
  • 29/1/1884: Cornelis. Hij overlijdt evenals zijn broer Arie ongehuwd op 21-jarige leeftijd in Dordrecht (15/7/1905).
  • 15/4/1886: een doodgeboren kindje.

Maaike van Pelt raakt in de problemen na de bevalling van haar laatste levenloos geboren kindje. Ruim drie weken na haar kindje, op 8/5/1886, overlijdt ze op 39-jarige leeftijd in Dordrecht. Gerrit blijft achter met de kleine Cornelis, de 6-jarige Arie, de 10-jarige Maarten en de 14-jarige Pieternella.

Ruim een jaar later, op 10/8/1887, hertrouwt hij op het gemeentehuis van Dordrecht met de vijf jaar jongere Jeanette Carolina Schutz. Bruid en bruidegom zijn dan respectievelijk 43 en 48 jaar. Jeanette werkt op dat moment als dienstbode in Dordrecht en voor haar is het haar eerste huwelijk.

Jeanette Carolina Schutz is geboren op 22/5/1844 in Hulst als dochter van Willem Frederik Schutz en Maria Hulst. Haar vader is op dat moment landbouwer. Tijdens haar huwelijksvoltrekking verklaart ze dat ze geen idee heeft of haar moeder nog leeft en zo ja, waar ze dan woont.

Volgens de archieven is haar moeder overleden op 21/12/1862 in Hulst; Jeanette Carolina is dan 18 jaar. Ze wordt dienstmeid, verhuist op een bepaald moment in haar leven naar het nabijgelegen Zaamslag en als ze 34 is bevalt ze op 20/3/1879 in Zaamslag van een zoontje Bastiaan. De vroedvrouw van het dorp gaat aangifte doen.

De naam van het kind is wellicht een duidelijke verwijzing naar de vader, die niet in de acte wordt vermeldt. Het kindje sterft twee maanden later. En vervolgens raakt Jeanette opnieuw zwanger; op haar 36ste bevalt ze van een zoontje Jan, opnieuw een verwijzing naar de officieel onbekende vader.

De kleine Jan wordt geboren op 9/10/1881 op Zaamslag en overlijdt 6 weken later (21/11/1881), eveneens op Zaamslag. Haar oudere zus Johanna Adriana Schutz, die in het naburige Terneuzen woont, helpt haar bij de bevalling en doet aangifte op het gemeentehuis.

Ruim twee jaar na het overlijden van haar jongste kind, kort na haar 40ste verjaardag,  laat Jeanette zich op 24/6/1884 inschrijven in Dordrecht. Twee weken later heeft ze werk gevonden als dienstbode bij de familie Roijaards. En nog eens drie jaar later wordt ze dus stiefmoeder van de vier kinderen van Gerrit Bartholomeus Reus.

Met die kinderen gaat het niet goed. Een jaar na de komst van de stiefmoeder moet zoon Maarten als 12-jarige naar de strafgevangenis in ’s Hertogenbosch. Hij zal nooit meer terugkeren want hij overlijdt anderhalf jaar later in de gevangenis. De andere twee zonen, Arie en Cornelis, worden allebei niet ouder dan 21. Hun vader is dan al overleden.

Uiteindelijk is het dus dochter Pieternella die als enige van de twaalf kinderen van haar ouders overleeft en nakomelingen krijgt.

Gerrit Bartholomeus Reus wordt 60 jaar; hij overlijdt op 3/7/1899 in Dordrecht. Zijn weduwe Jeanette Carolina Schultz overlijdt op 72-jarige leeftijd op 12/4/1917, eveneens in Dordrecht.

Plaats een reactie